Jeśli chcesz sprawdzić poziom natlenowania krwi, powinieneś zaopatrzyć się pulsoksymetr. To jeden z najważniejszych pomiarów medycznych, dlatego warto sięgnąć po wygodne, proste w obsłudze domowe urządzenie dla bezpieczeństwa własnego i najbliższych. Na rynku pojawiają się coraz bardziej poręczne i łatwe w obsłudze sprzęty. Pulsoksymetr, służący do pomiaru wysycenia krwi tlenem, powinien stać się niezbędnym wyposażeniem każdej domowej apteczki – podobnie jak termometr, nebulizator czy ciśnieniomierz.
Spis treści poradnika:
- Saturacja – podstawowe dane
- Jak działa pulsoksymetr
- Kiedy i jak wykonać pomiar saturacji
- Ranking pulsoksymetrów
Saturacja – podstawowe dane
Dlaczego badanie pulsoksymetrem jest takie ważne? Odpowiedź tkwi w zjawisku saturacji czyli wysycenia krwi tlenem. Wszyscy wiemy, jak ważny dla życia i prawidłowego funkcjonowania organizmu jest tlen. Na naszej planecie nie może się bez niego obyć żaden żywy organizm. Każdy zdaje sobie sprawę, czym grozi zaprzestanie oddychania. Jednak równie groźne dla tkanek jest niedotlenienie, spowodowane wadliwym funkcjonowaniem cząstek krwi, odpowiedzialnych za transport cząsteczek tlenu do poszczególnych narządów. Najbardziej narażone na zatrzymanie działania w takiej sytuacji są serce, nerki oraz mózg.
Prawidłowo funkcjonujący układ krwionośny stale dostarcza do nich tlen w postaci oksyhemoglobiny, czyli hemoglobiny ze związaną cząsteczką O2. Organizm nie może zmagazynować tego pierwiastka, dlatego nasze serce stale musi pompować natlenioną krew. Zbyt niska saturacja jest o tyle groźna, że często nie jesteśmy w stanie zauważyć tego zagrożenia. Objawy nagłego odcięcia tlenu czy zatrzymania akcji serca wywołują natychmiastową reakcję. Niski poziom nasycenia krwią może doprowadzić do nieodwracalnych uszkodzeń narządów wewnętrznych. Dlatego stale powinieneś mieć pod ręką pulsoksymetr do monitorowania tej wartości.
Jak działa pulsoksymetr i do czego go stosować?
Niepozorny pulsoksymetr z apteki lub sklepu medycznego podaje łatwe do odczytania wartości. Działa na prostej zasadzie, związanej z fizycznym zjawiskiem pulsoksymetrii. Polega ona na emitowaniu światła o różnej długości fali. Światło czerwone ma długość 660 nm, zaś światło podczerwone – 940 nm. Wykorzystuje się tutaj właściwość hemoglobiny, która bez tlenu pochłania inne długości fal niż wtedy, gdy już połączy się z tlenem (oksyhemoglobina). Dzięki temu można sprawdzić, jak dużo tlenu znajduje się w krwi człowieka. Stopień nasycenia jest podawany w procentach. Do prawidłowego funkcjonowania potrzebny jest również efekt tętnienia krwi w palcu.
Kiedy i jak wykonać pomiar saturacji?
Do niedawna pulsoksymetry stosowano na oddziałach ratunkowych czy intensywnej terapii wtedy, gdy trzeba było monitorować stan pacjenta po znieczuleniu lub przy problemach z oddychaniem. Jak używać pulsoksymetru? Obecnie mamy do dyspozycji modele kieszonkowe, przy których do badania saturacji wystarczy założenie na palec lub płatek ucha. To oczywiście najprostszy sprzęt, jednak niezastąpiony przy sygnalizacji problemów zdrowotnych. Stały pomiar saturacji stosuje się na oddziałach noworodkowych i w przychodniach badających sportowców. W wersji domowej powinny go mieć pod ręką osoby ze schorzeniami układu krążenia lub układu oddechowego. Wskazaniem do używania pulsoksymetru są również choroby przewlekłe oraz bezdech senny.
Zbyt niska saturacja? Skontaktuj się z lekarzem
Precyzyjnie rzecz ujmując, wynik badania pulsoksymetrem ostrzega przed hipoksemią czyli niedotlenieniem. To jeden z objawów towarzyszących wielu różnym schorzeniom. Dlatego samodzielny odczyt można potraktować jako sygnał ostrzegawczy. By ustalić przyczynę niewłaściwego poziomu tlenu, należy udać się do lekarza pierwszego kontaktu lub specjalisty.
Dopilnuj, by warunki badania były optymalne
Najpopularniejszy pulsoksymetr napalcowy przypominający klips należy założyć na palec wskazujący lub środkowy, ustawiony paznokciem do góry. W trakcie badania nie wolno się poruszać. Pamiętaj – manicure lub tipsy mogą mieć wpływ na wyniki odczytu, podobnie jak wykonywanie go po wychłodzeniu dłoni. Saturacja może być niższa także u osób starszych. Z kolei pacjenci zdiagnozowani w kierunku chorób układu oddechowego z chorobami wieńcowymi lub naczyniowymi w trakcie leczenia powinni poznać wartość saturacji właściwą dla ich stanu – może być niższa od prawidłowych wskazań.
Kiedy mieścisz się w normie?
Masz już pulsoksymetr – jak czytać wyniki? Fachowe źródła wskazują, że normą, jeśli chodzi o nasycenie tlenem, jest wynik pomiędzy 95 a 99 %. Na prawidłowy odczyt mogą mieć wpływ również warunki zewnętrzne. Na przykład w górach lub na większych wysokościach rezultaty mogą być niższe o kilka procent. Dokładność domowych urządzeń waha się pomiędzy 2 a 4 procentami. Reasumując – powody do niepokoju zaczynają się przy odczycie poniżej 90%. W takim wypadku należy jeszcze raz sprawdzić zewnętrzne warunki i powtórzyć samokontrolę w prawidłowy sposób. Jeśli odczyt się nie zmieni, należy skorzystać z tlenoterapii lub pilnie skonsultować się z lekarzem.
Wybierz odpowiedni pulsoksymetr. Ranking urządzeń może pomóc
Nasycenie krwi tlenem to jeden z najważniejszych parametrów wskazujących na prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Domowe pulsoksymetry z apteki lub sklepu medycznegodo pomiaru saturacji to niezastąpione urządzenia, których przydatność potwierdził przebieg pandemii Covid-19. Mały, przenośny sprzęt należy stosować wyłącznie jako wsparcie w samokontroli. Każdy niepokojący wynik to wskazanie do kontaktu z lekarzem i i przeprowadzenie dokładniejszych pomiarów na specjalistycznych urządzeniach.
Jednak warto zaopatrzyć się w solidny model, którego odczyt będzie można uznać za wiarygodny. Jak zakupić dobre pulsoksymetry? Ranking urządzeń może być tutaj wskazówką, jednak bardzo często dokładność pomiarów zależy od sprawnego użycia i przestrzegania instrukcji obsługi. Na pewno można brać pod uwagę jedynie certyfikowane urządzenia, posiadające oznaczenie CE. Na pewno można je nabyć w specjalistycznych sklepach i hurtowniach ze sprzętem medycznym – stacjonarnie lub online. Pełną listę modeli dostępnych na opatrunek.pl zamieszczony tutaj.