Świeży i prawidłowy mocz powinien posiadać delikatnie kwaśny zapach. Jednak jego zapach może zmieniać się pod wpływem działania innych czynników. Co więcej, ważne aby obserwować zmiany zachodzące w organizmie, ponieważ jest to element profilaktyki, który pozwala na jak najszybsze wyłapywanie objawów chorobowych. Niecodzienny, dziwny zapach moczu jest w niektórych przypadkach objawem rozwoju choroby, a zatem lekceważenie tej sytuacji jest często szkodliwe dla zdrowia.
Najczęściej wskazywane są następujące zmiany zapachu moczu, porównywalne są do:
- amoniaku,
- słodkich owoców,
- acetonu,
- mysiego zapachu moczu,
- rybiego odoru.
Przyczyny zmiany zapachu moczu
Najczęstszą przyczyną zmiany zapachu moczu jest dieta. Osoby, które w ciągu dnia piją zbyt małą ilość wody, posiadają ostry zapach z uwagi na nadmierne zagęszczenie uryny. Śmierdzący mocz to także konsekwencja spożycia szparagów, czosnku lub chrzanu. Pokarmy o silnym i intensywnym zapachu rzutują na jego aromat, jednak nie jest to objawem chorobowym. Zazwyczaj ten zapach mija bardzo szybko, maksymalnie do następnego dnia.
Nieprzyjemny zapach moczu jest także konsekwencją przyjmowania leków lub preparatów farmakologicznych. W szczególności dotyczy to środków hormonalnych, np. tabletek antykoncepcyjnych. Zmiana zapachu moczu o tym podłożu jest w pełni naturalna w przypadku kobiet w ciąży. Zachodzące zmiany hormonalne rzutują na jego woń. Zazwyczaj nieprzyjemny zapach moczu mija po ciąży lub po zakończonym okresie połogu.
W przypadku utrzymującego się zmienionego zapachu moczu konieczna powinna być konsultacja z lekarzem i wykonanie zleconych badań, które pozwolą na określenie stanu zdrowia. W wielu przypadkach zmiana zapachu moczu jest oznaką poważnych chorób, których wczesne wykrycie rzutuje na stan zdrowia. Taki brzydki zapach moczu nie powinien być traktowany jako normalny objaw.
Mocz o zapachu amoniaku
Niektóre osoby mogą dostrzec zapach amoniaku w swoim moczu. W tym przypadku konieczne jest zachowanie szczególnej uwagi. Zapach amoniaku w moczu świadczy o przejściowej infekcji bakteryjnej albo infekcji drożdżowej. Aromat amoniaku w moczu to także może być objaw kamicy nerkowej. Wówczas jest to spowodowane zmianą odczynu moczu. W przypadku tych osób mocz zmienia się z kwasowego na zasadowy.
Mocz o słodkim zapachu
Alarmujący powinien być także słodki zapach moczu, w szczególności z przebijającymi się nutami owocowymi. Jest to zazwyczaj objaw hiperglikemii, czyli bardzo wysokiego poziomu cukru we krwi. Osoby, które dostrzegą zmianę tego pokroju powinny niezwłocznie udać się na badanie, które pozwolą na skontrolowanie posiadanego poziomu cukru we krwi.
Mocz o zapachu kwaśnych jabłek, acetonu
Zapach moczu może przypominać także aceton, tudzież kwaśne jabłka. Jest to najczęściej oznaka występującego zakwaszenia, co z kolei stanowi objaw kwasicy ketonowej metabolicznej. Wówczas dostrzegalna jest zwiększona ilość ciał ketonowych w moczu, w tej grupie znajduje się również aceton. Acetonowy zapach moczu pozwala na rozpoznanie pierwszych objawów zmian w równowadze kwasowo-zasadowej.
Mocz o mysim zapachu
Zdarza się także przypadki, że zapach moczu może przypominać smród mysiego moczu. Z wysokim prawdopodobieństwem jest to objaw występujący w przypadku fenyloketonurii. Fenyloketonuria jest chorobą metaboliczną, która posiada podłoże generyczne. W organizmie dochodzi do gromadzenia fenyloalaniny. Lekceważenie objawów tej choroby i odwlekanie podjęcia leczenia rzutuje na sposób funkcjonowania układu nerwowego. W konsekwencji może dojść także do wystąpienia nieodwracanych zmian.
Mocz o rybim zapachu
W przypadku dolegliwości zwanej trimetyloaminurią, dostrzegalny jest zapach moczu porównywalny do smrodu ryb. Trimetyloaminuria jest określana także jako zespół odoru rybnego, który jest zakwalifikowany do chorób metabolicznych. Objawem charakterystycznym i świadczącym o chorobie jest niedobór enzymu FMO3, czyli substancji odpowiedzialnej za przemianę trimetyloaminy, czyli związku, który występuje także w rybach.