Dofinansowanie
Arsenał z opatrunkami do zadań specjalnych. Poznaj wszystkie rodzaje plastrów i kompresów na rany
Przeciętne skaleczenie lub niezbyt głęboką rana goi się od 24 godzin do 3 dób. Jeśli uraz jest poważniejszy, rekonwalescencja może przedłużyć się do kilkunastu dni, w zależności od jego rodzaju, głębokości czy powierzchni. Jednak często pojawiają się komplikacje i ten czas wydłuża się niemal w nieskończoność. Jakie opatrunki można zastosować na oparzenia, a które sprawdzą się najlepiej w przypadku owrzodzeń i odleżyn? Które plastry na rany zastosować w przypadku sączenia ropy i płynu surowiczego? Do czego mogą się przydać kompresy jałowe?
Jak działają nowoczesne materiały opatrunkowe?
Organizm człowieka posiada mechanizmy obronne, które są uruchamiane w przypadku zranienia. To działanie polega na zatrzymaniu upływu krwi i możliwie najszybszym zasklepieniu rany. Trwa tutaj swoisty wyścig z czasem, by przed jej zamknięciem do wnętrza organizmu nie przedostały się drobnoustroje. Najtrudniejsze rany to takie, w których z różnych powodów narażenie na infekcję jest dużo większe (oparzenia, odleżyny) lub już do niej doszło i należy powstrzymać namnażanie się mikrobów. Dlatego najważniejszym zadaniem nowoczesnych opatrunków jest powstrzymanie procesów zachodzących z udziałem bakterii lub zabezpieczenie przed ich pojawieniem się. Jeśli to się nie uda, w miejscu urazu pojawiają się bardzo groźne stany, takie jak zgorzel, martwica czy zmacerowane komórek. Dobór właściwego opatrunku zależy od wielu parametrów: etiologii schorzenia, głębokości i rozległości rany czy intensywności wysięku.
Rodzaje opatrunków na rany
Nowoczesne opatrunki na trudno gojące się rany idą tropem najdawniejszych praktyk i zabiegów. Polegały one nie tylko na zabezpieczeniu rany, ale także na dostarczeniu do niej czynników aktywnie zwalczających zakażenie. Do dawnych medykamentów, najczęściej pochodzących z natury, dołączyły zdobycze nowoczesnej nauki (np. wyciąg z alg lub jony srebra). Co dzisiaj można znaleźć w arsenale środków opatrunkowych, które aktywnie wspierają odsączanie wysięków, regenerację komórek i prawidłowe gojenie się ran? Poniżej przedstawiamy najważniejsze rodzaje zaawansowanych materiałów opatrunkowych.
Na co można stosować opatrunki specjalistyczne
Opatrunki specjalistyczne można podzielić również według oryginalnych nośników. Opatrunki siatkowe i piankowe przeznacza się do rozległych ran, silikonowe i parafinowe dodatkowo wspomagają gojenie i plastykę krawędzi. Można także wyróżnić opatrunki bakteriostatyczne do odkażania zainfekowanych ran i materiały z wkładem chłonnym do absorbowania wysięków. Jednak najważniejsza lista dotyczy działania materiałów aktywnie wspierających gojenie. Warto sprawdzić, jak przebiega podział pod kątem najczęściej występujących typów ran:
- odleżyny (opatrunki hydrokoloidowe),
- oparzenia i owrzodzenia (opatrunki hydrożelowe),
- odmrożenia (opatrunki żelowe i hydrożelowe)
- rany wysiękowe i jamiste (opatrunki hydrowłókniste, alginanowe)
- rany martwicze (opatrunki z jonami srebra)
Opatrunki hydrożelowe
Utrzymują równowagę i odpowiednią wilgotność w środowisku rany. Znajdują zastosowanie w przypadku rozległych ran, na przykład oparzeń, odleżyn i owrzodzeń. Poza doskonałą hydrostatycznością wykazują one także właściwości przeciwzapalne i antybakteryjne. Na dobrym poziomie utrzymują absorpcję płynów wysiękowych, łagodzą ból, obniżają temperaturę i gwarantują prawidłową wentylację. Przepuszczalna powłoka pochłania drobnoustroje, które są zatrzymywane wewnątrz żelowego wypełnienia. Dzięki doskonałemu nawilżeniu opatrunek hydrożelowy wspiera odbudowę tkanki, a przyleganie do rany nie sprawia dodatkowego bólu choremu. Zaletą tych opatrunków jest doskonała elastyczność, dzięki czemu sprawdzają się w takich miejscach jak stawy kolanowe lub łokciowe, dopasowują się również do owalu twarzy
Opatrunki żelowe
Działają głównie w sposób przeciwbólowy. Można je stosować również przeciwobrzękowo i przeciwzapalnie. To najlepszy sposób, by szybko złagodzić ból wywołany nie tylko oparzeniem czy odmrożeniem, ale także stłuczeniem, bólami menstruacyjnymi czy stanami reumatycznymi. Opatrunek żelowy przed użyciem najlepiej schłodzić w lodówce (ok. 2h) i używać jako kompresu. Zastosowanie na otwartą ranę wymaga użycia w stanie jałowym.
Opatrunki hydrokoloidowe
Ich działani rozpoczyna się wraz z pojawieniem się w ranie płynu surowiczego. W reakcji z nim poprawiają wymianę gazową, utrzymują wilgotność i tworzą środowisko idealne do odbudowy zniszczonych tkanek. Stanowią również szczelną barierę przed przedostawaniem się zanieczyszczeń. Dzięki umiejętności blokowania uszkodzonych, odkrytych zakończeń nerwowych łagodzą ból nawet w przypadku głębokich ran. Poza tym obniżają pH i aktywują enzymy, dzięki czemu organizm włącza się aktywnie do procesu gojenia. Opatrunek hydrokoloidowy ma jeszcze jedną ciekawą właściwość: przylega jak plaster do zdrowych brzegów, zaś na obszarze zranienia reaguje z wydzieliną i nie powoduje podrażnień. Dlatego zawsze należy go aplikować z dwucentymetrowym marginesem.
Opatrunki hydrowłókniste
Najlepiej zaaplikować je, gdy rozległej ranie towarzyszy intensywny, stały wysięk. Wewnątrz aktywnego materiału znajdują się mikroskopijne włókna karboksymetylocelulozowe, które wyróżnia nieprawdopodobna chłonność stosunku do ich przekroju. To dzięki nim opatrunek pochłaniania wraz z płynami także zanieczyszczenia i patogeny, a zatem działa przeciwbólowo, przeciwzapalnie i hydrostatycznie.
Opatrunki alginianowe
Wiążą płyn wysiękowy, zanieczyszczenia oraz mikroorganizmy na podobnej zasadzie jak materiały hydrowłókniste. Jednak tym razem doskonale robią to włókna alginianu wapniowo-sodowego, pochodzącego z wodorostów. Ten mający swoje źródło w naturze środek do zadań specjalnych sprawdza się doskonale przy ranach sączących lub przewlekłych stanach owrzodzeń kończyn dolnych i odleżyn. Stosuje się go również w przypadku przetok i ran jamistych.
Opatrunki ze srebrem
To jeden z najlepszych sposobów na trudno gojące się rany. Bakteriobójcze właściwości tego szlachetnego metalu odkryto całkiem niedawno! Jony srebra niszczą mikroorganizm zakłócając wydzielanie enzymów wewnątrzkomórkowych. Dzięki temu opatrunki z aktywnymi jonami znacznie spowalniają namnażanie zarazków, co z kolei przyspiesza gojenie się i wygładzanie komórek – zwłaszcza na brzegach ran. Dlatego opatrunki ze srebrem znajdują zastosowanie w gojeniu przy stanach martwiczych, ponieważ sprzyjają tworzeniu środowiska odpowiedniego do regeneracji tkanki.
Opatrunki silikonowe
Zakłada się je na blizny zaraz po zamknięciu się rany. Ten materiał posiada aktywną warstwę adhezyjną (związaną z przyleganiem). Dzięki niej między warstwą silikonu a raną tworzy się mikroskopijna przestrzeń sprzyjająca wygładzaniu się i zasklepieniu brzegów uszkodzonego miejsca.
Materiały opatrunkowe dostępne w codziennej pielęgnacji
Opatrunki specjalistyczne powstały na potrzeby tych gałęzi medycyny, które zajmują się walką z zakażeniami. Obecnie zaawansowane rozwiązania stosuje się również na oddziałach chirurgicznych do zabezpieczenia ran pooperacyjnych. Jednak rozwój tej gałęzi sprawił, że specjalistyczne opatrunki są dziś dostępne również w codziennej pielęgnacji. Przynoszą chorym ulgę w cierpieniu i nadzieję na poprawę stanu związanego z przewlekłymi oraz trudno gojącymi się ranami. To także szansa dla opiekunów, których bliscy w przebiegu różnych schorzeń lub po wypadkach zmagają się z nierzadko bardzo rozległymi, dokuczliwymi skomplikowanymi dysfunkcjami naskórka, które zagrażają zdrowiu i życiu. Dzięki coraz większemu wyborowi materiałów opatrunkowych pojawia się przed nimi ogromna szansa na powrót do zdrowia.
