Inkontynencja – Co musisz wiedzieć o nietrzymaniu moczu

Nietrzymanie moczu nie tylko powoduje przykre incydenty z wypływem zawartości pęcherza, ale także jest przyczyną obaw, a nawet stanów lękowych. Dotyczy zwłaszcza kobiet, które odczuwają dyskomfort w wielu prozaicznych sytuacjach. Przyczyną popuszczania moczu mogą być np. nagły napad kaszlu czy podniesienie siatki z zakupami albo doniczki z kwiatem. Osoby dotknięte tą przypadłością boją się nawet spontanicznego śmiechu. Przebywanie w towarzystwie rodzi obawy i lęk, że pojawi się „wilgotny” problem. Dlatego nietrzymanie moczu może spowodować zmniejszenie aktywności społecznej, pogorszenie nastroju lub nawet niższą samoocenę. Jak sobie z tym poradzić? Sprawdź, jakie są przyczyny inkontynencji i poznaj skuteczne metody na odzyskanie dobrego samopoczucia.

Spis treści poradnika:

• Prawidłowe działanie układu moczowego
• Rodzaje nietrzymania moczu
• Stopnie inkontynencji
• Przyczyny nietrzymania moczu
• Przeciwdziałanie objawom

Z tym mierzą się osoby dotknięte problemem

Według źródeł naukowych inkontynencja to całkowite lub częściowe opróżnienie pęcherza moczowego które odbywa się bez woli pacjenta. Statystycznie częściej na różne odmiany nietrzymania moczu częściej cierpią kobiety niż mężczyźni. Zróżnicowane przyczyny i odmienny przebieg sprawiają, że trzeba się uważnie przyjrzeć się temu zagadnieniu.

Jak powinien prawidłowo działać układ moczowy?

Proces wydalniczy zaczyna się w nerkach – to właśnie tam powstaje mocz, który potem spływa do pęcherza. Wyobraźmy sobie worek z mięśni o kulistym kształcie, który stopniowo wypełnia płyn. Instrumentem kontrolnym tego worka są mięśnie dna miednicy. Gdy pojemność przekroczy stan alarmowy, do mózgu kierowany jest sygnał i dopiero wtedy nasz układ nerwowy oddaje impuls zwrotny w postaci rozkurczu zwieracza. Właśnie w taki sposób kontrolujemy oddawanie moczu.

Rodzaje nietrzymania moczu

Zacznijmy od rodzajów tego schorzenia. Inkontynencję mogą spowodować skrajnie odmienne przyczyny. Oto sześć najważniejszych rodzajów nietrzymania moczu:

Naglące nietrzymanie moczu

Wynika z nadmiernej aktywności mięśni pęcherza w stosunku do mięśni dna miednicy. Nasz worek kurczy się bez ostrzeżenia nawet wtedy, gdy nie jest do końca wypełniony. To ten moment, w którym w przeciągu ułamku sekundy pojawia się chęć oddania moczu. Zazwyczaj nie jesteśmy w stanie zareagować. Co wywołuje taki stan? Na przykład zmiana pozycji ciała lub odgłos strumienia wody. Często pojawia się przy zapaleniu pęcherza moczowego.

Wysiłkowe nietrzymanie moczu

Najczęściej występujący typ schorzenia inkontynencji. Odpowiada za niego osłabienie mięśni dna miednicy, które nie domykają cewki moczowej. Gdy poziom moczu zbliża się już do pełnej objętości worka, nie czujemy, że bez naszej woli wypływa jego niewielka ilość Dzieje się to podczas wysiłku, ale także śmiechu, czkawki czy kaszlu. Częstsze występowanie u kobiet może być spowodowane krótszą cewką moczową, a także stanem mięśni zwieracza po porodach.

Mieszane nietrzymanie moczu

To połączenie objawów wysiłkowego i naglącego typu tego schorzenia.

Kropelkowe nietrzymanie moczu

Niekontrolowane parcie natychmiast to oddaniu moczu, jeszcze w toalecie. Oznacza to, że pęcherz moczowy został wypróżniony, ale zawartość jest wciąż obecna w cewce moczowej. Ta przypadłość również częściej zdarza się kobietom niż mężczyznom.

Nietrzymanie moczu na tle neurologicznym

Towarzyszy rozmaitym schorzeniem układu nerwowego. Powodują one, że komunikacja między głównym ośrodkiem nerwowym a układem moczowym ulega zaburzeniu. Często towarzyszy chorobie Parkinsona i stwardnieniu rozsianemu, a także jest efektem przebytego udaru.

Funkcjonalne nietrzymanie moczu

Oznacza przedwczesne oddawanie moczu. Można je inaczej nazwać „nie zdążam do toalety na czas”. Jaki jest najczęstszy powód takiej sytuacji? Na przykład ograniczenia ruchowe, ale także przyczyny psychosomatyczne, takie jak chorobliwa nieśmiałość czy bariery środowiskowe.

Trzy stopnie inkontynecji

Zdecydowanie najczęstszym typem inkontynencji jest wysiłkowe nietrzymanie moczu. Wyróżnia się trzy stopnie oznaczające różne nasilenie tego postępującego schorzenia:

• Stopień pierwszy oznacza lekki wypływ zawartości pęcherza podczas nagłej zmiany pozycji lub wysiłku. Może je spowodować każde nagłe napięcie mięśni pęcherza lub dna miednicy. Wywołuje je na przykład podniesienie torby z zakupami, napad kaszlu czy spontaniczny śmiech.
• Drugi stopień to pojawienie się moczu na zewnątrz przy zwykłych w czynnościach. Powoduje go marsz, wchodzenie po schodach czy każda aktywność fizyczna wykonywana codziennie.
• Przy trzecim stopniu nietrzymanie moczu pojawia się bez żadnego ruchu. W takiej sytuacji, gdy nie można usprawiedliwić żadną przyczyną wypływu zawartości pęcherza, zabrudzenia bielizny, nieprzyjemnego zapachu – pojawia się stan zawstydzenia. To najbardziej niebezpieczny, stygmatyzujący rodzaj nietrzymania moczu, który powoduje, że kobiety przestają utrzymywać normalne kontakty z otoczeniem.

Najczęstsze przyczyny nietrzymania moczu

Wiemy już co nieco o rodzajach inkontynencji i stopniach najbardziej rozpowszechnionego wysiłkowego nietrzymania moczu. Jednak warto zapytać jeszcze o przyczyny, dla których mięśnie dna miednicy przestają pełnić swoją anatomiczną funkcję. Najczęściej nietrzymanie moczu spowodowane jest infekcjami układu moczowego lub płciowego. Dla lekarza nietrzymanie moczu może być pierwszą wskazówką, by zdiagnozować takie zakażenie. Jeśli wypływom z pęcherza towarzyszy szczypanie, ból i tak zwany częstomocz (częściej oznaczający większą chęć załatwienia się niż wynika to z wypełnienia pęcherza). Potwierdza to stan infekcji bakteryjnej. Najczęściej można z nią sobie poradzić przy pomocy antybiotykoterapii maksymalnie w dwa tygodnie.

Obniżony poziom estrogenu

Częstą przyczyną inkontynencji bywają zmiany hormonalne. Wiąże się to zwłaszcza z obniżeniem poziomu estrogenów, które mają istotny wpływ na elastyczność mięśni dna miednicy. Wiotczejące włókna zmieniają położenie cewki i przepony moczowo-płciowej. Właśnie dlatego największa grupa kobiet zapoznaje się z tym problemem właśnie w okresie menopauzy.

Inkontynecja po porodzie

Wspominaliśmy już o porodach jako przyczynie wysiłkowego nietrzymania moczu. Jeśli mowa o młodych osobach (około 30 roku życia), najczęściej do epizodów wypływu moczu dochodzi w przypadku młodych matek. Powodem nie musi być nawet uszkodzenie zwieracza miednicy podczas porodu. Wystarczy ich rozciągnięcie lub przemieszczenie. Najczęściej nietrzymanie moczu po porodzie ma charakter epizodyczny, ale nie wolno go lekceważyć, jeśli utrzymuje się zbyt długo. Wtedy koniecznie należy się zgłosić do lekarza.

Znane są także inne przyczyny nietrzymania moczu. Do najczęstszych z nich należą:

• otyłość jako czynnik obciążający,
• nadużywanie środków moczopędnych,
• regularne zaparcia i problemy układu wydalniczego,
• ciężka praca fizyczna nieadekwatna do możliwości organizmu
• Jak radzić sobie z nietrzymaniem moczu?

Przede wszystkim warto pamiętać, że to choroba – dlatego należy poddać się leczeniu i rehabilitacji. Możliwe jest nawet zabiegowe poprawienie położenia mięśni odpowiadających zatrzymanie moczu. W zależności od przyczyn i rodzaju specjalista może wdrożyć leczenie farmakologiczne. Dobre efekty daje również rehabilitacja, w tym specjalny masaż – ćwiczenie mięśnia Kegla. To jeden z elementów zwieracza, kontrolujący zamykanie i otwieranie się pęcherza moczowego. Rehabilitację należy podjąć jedynie pod nadzorem specjalisty. Mamy także alternatywne sposoby leczenia inkontynencji, takie jak elektrostymulacja lub terapia hormonalna.

Majtki chłonne i wkładki anatomiczne przeciwdziałają objawom inkontynencji

W okresie leczenia lub wobec jego niewystarczających skutków najlepszym sposobem na poprawę samopoczucia przy nawracających incydentach nietrzymania moczu jest stosowanie środków higienicznych, które likwidują lub łagodzą objawy problemu. W specjalistycznych sklepach dostępne są dopasowane do problemu produkty, które chłoną wypływ moczu i likwidują nieprzyjemny zapach, wiążąc lotne cząstki amoniaku. Majtki chłonne, pieluchomajtki lub wkładki urologiczne rozmiarem i grubością przypominające podpaski, przystosowane anatomicznie do budowy kobiet i mężczyzn, mogą całkowicie odmienić poczucie bezradności i wycofania.

Coraz bardziej niezawodne środki higieniczne pozwalają na nowo podjąć dawno zapomniane aktywności i bez skrępowania przebywać w towarzystwie innych osób. Ich wybór oczywiście zależy od tego, czy podczas incydentów zdarza się wypływ niewielkich ilości moczu czy jego niekontrolowane oddawanie to większy problem. Warto sprawdzić, jaki rodzaj i stopień nietrzymania moczu dotyczy konkretnej osoby i dobrać odpowiednio chłonne produkty do codziennego użytku.