Refundacje
Silny ból w czasie oddawania moczu oraz kolka nerkowa mogą być objawami poważnej dolegliwości i świadczyć o złogach w układzie moczowy. Co to jest kamica nerkowa, jakie są jej charakterystyczne objawy i na czym polega skuteczne leczenie? Przygotowaliśmy zbiór podstawowych faktów, aby każdy mógł zadbać o zdrowie swoje i najbliższych.
Kamica nerkowa: co to jest i jak ją rozpoznać?
Co to jest kamica nerkowa? To dolegliwość układu moczowego, polegająca na odkładaniu się w nim złogów, potocznie zwanych kamieniami nerkowymi lub moczowymi. Złogi te zbudowane są z substancji, które naturalnie występują w moczu i powinny przybierać formę rozpuszczoną. Kiedy ich stężenie jest zbyt duże, organizm nie jest w stanie ich rozrzedzić i powstaje stan chorobowy.
Z części nierozpuszczonych substancji formują się początkowo drobne kryształki, potocznie zwane piaskiem w nerkach. Wraz z upływem czasu drobinki łączą się w większe złogi – kamienie moczowe. U około 80% chorych kamica nerkowa powstaje na skutek nadmiaru:
- szczawianu lub fosforanu wapnia
- Kwasu moczowego
- Fosforanu magnezowo-amonowego (inaczej struwitu, głównie u pacjentów z przewlekłym zakażeniem nerek)
- Cystyny (najrzadziej spotykana odmiana)
Choroba najczęściej dotyka osoby stosunkowo młode (między 30. a 40. rokiem życia), choć może wystąpić w każdym wieku. Jeśli chodzi o powstające kamienie nerkowe, przyczyna może leżeć między innymi w:
- zbyt niskim stężeniu substancji hamujących powstawanie złogów w moczu (magnezu, cytrynianów)
- czynnikach, które powodują nieprawidłowe odpływanie moczu z obu nerek (np. przerost gruczołu krokowego)
- infekcjach dróg moczowych
- dolegliwościach tarczycy
- Przyjmowaniu zbyt dużych dawek witaminy C, D lub wapnia
- niektórych nowotworach lub chorobach towarzyszących (np. choroba Leśniowskiego i Crohna)
- uwarunkowaniach genetycznych
Objawy kamicy nerkowej
Jeśli chodzi o kamień na nerkach, objawy mogą być niezwykle bolesne i dokuczliwe. Złogi odkładają się w różnych obszarach – od nerek, przez moczowody do pęcherza. Kiedy przesuwają się w drogach moczowych, które mają wąskie światło, pacjent odczuwa ból.
Specjalista chorób wewnętrznych i nefrolog wyjaśnia: „Typowym objawem kamicy nerkowej jest kolka nerkowa”. Kolka nerkowa to pojawiający się nagle, ostry ból. Wiele kobiet opisuje go jako silniejszy niż bóle towarzyszące przy porodzie. Podczas napadu kolki nerkowej wielu chorych dodatkowo cierpi z powodu nudności lub wymiotów.
Kamica nerkowa daje objawy najczęściej jednostronne i okresowo narastające. Ból może promieniować do okolic pachwiny, uda i narządów płciowych. Charakterystyczne, ujawniane przez kamienie na nerkach objawy Goldflama to przejmujący ból odczuwany po lekkim uderzeniu w pobliżu lędźwi.
Dodatkowo dolegliwości mogą towarzyszyć:
- Bardzo bolesne oddawanie moczu, niekiedy z krwią
- Osłabienie i omdlenia
- Gorączka i dreszcze (gdy pojawiła się infekcja układu moczowego)
Kamica nerkowa: jak przebiega leczenie
Jeżeli objawy opisane powyżej wystąpiły po raz pierwszy lub towarzyszy im wysoka gorączka i dreszcze, jak najszybciej należy zgłosić się do lekarza. Podobnie należy postąpić, gdy ból oraz nudności i wymioty uniemożliwiają przyjmowanie posiłków i płynów. Gdy kolka nerka pojawi się u dziecka lub kobiety w ciąży, nie wolno podejmować prób samodzielnego leczenia. W takich sytuacjach należy bezzwłocznie skontaktować się z wykwalifikowanym personelem medycznym.
Nawet jeśli u pacjenta już wcześniej zdiagnozowana została kamica nerkowa, objawy mają charakter narastający. Niezbędne jest więc jak najszybsze podjęcie prawidłowego leczenia, zorientowanego na usunięcie źródła choroby. Pierwszą linią obrony jest przyjmowanie poleconych przez lekarza, dostępnych bez recepty leków rozkurczowych i przeciwbólowych. Bardzo ważne jest picie dużej ilości wody, najlepiej 3-4 litry dziennie.
Lekarz może zalecić przyjmowanie silniejszych środków przeciwbólowych, a także wykonać badanie USG lub zdjęcie radiologiczne. Dodatkowo w czasie terapii wykonuje się badania laboratoryjne wydalonych kamieni moczowych. Poznanie ich składu pozwala na trafną identyfikację przyczyny dolegliwości.
Dieta zalecana przy kamicy nerkowej
Ważną rolę w profilaktyce i leczeniu kamicy nerkowej odgrywa dieta. Jeśli chodzi o kamienie nerkowe, przyczyna ich powstawania może mieć związek z niedoborem lub nadmiarem niektórych składników mineralnych lub witamin.
Podstawowym założeniem właściwego odżywiania jest picie dużej ilości wody. Objętość wydalanego moczu powinna wynosić co najmniej 2 litry na dobę, co umożliwi skuteczne wypłukiwanie złogów.
Dietetycy zalecają również ograniczenie spożycia pokarmów, które są bogate w szczawiany. Chodzi na przykład o czekoladę, kawę, herbatę, orzechy, szpinak, rabarbar, truskawki albo buraki.
Można wygrać z kamicą nerkową
Chociaż kamienie moczowe to bolesna dolegliwość, można z nią wygrać. Podstawowa wiedza o tym, co to jest kamica nerkowa oraz jakie mogą być jej objawy, pozwala szybko zareagować. Warto stosować się do zaleceń lekarza, dbać o zbilansowaną dietę i prowadzić zdrowy styl życia.
